Ҫӗртме уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкар районӗнче «Хравути поххи — 2017» Пӗтӗм Раҫҫейри Ҫимӗк иртмелле. Ӑна Чӑваш Республикин Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерстви, «Трактор тӑвакансен культура центрӗ» республикӑри халӑх пултарулӑх центрӗ, Чӑваш Енри таврапӗлӳҫӗсен пӗрлешӗвӗ, Шупашкар районӗнчи Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ историпе культурологи тӗпчевӗсен фончӗ йӗркелеҫҫӗ.

Хравутин пуххине Шупашкар районӗнче тата вӑл тӑрӑхалли ялсенче пурӑнакан аслӑрах ҫулхи ҫынсем аван астӑваҫҫӗ. Кӑҫалхи уява пыракансене ирхи вунӑ сехетре регистрацилеме тытӑнаҫҫӗ, Ҫимӗк 11 сехетре пуҫланать. Уява Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнчен килсе ҫитмелле. Уявра юрӑ-ташӑ, спорт ӑмӑртӑвӗсем пулмалла.

Шупашкар районӗнчи Хыркассинчи чиркӳ

«Ҫичӗ чиркӳ тӑвиччен ҫичӗ ача усрава ил», — тенӗччӗ пӗр ваттисен сӑмахӗнче. Хальхи саманара ачисене те усрава илеҫҫӗ-ха, анчах чиркӗвне те пӗрин хыҫҫӑн теприне хӑпартса лартаҫҫӗ. Шупашкар районӗнче те чиркӳ сахалтарах тесе шухӑшланӑ курӑнать — унтисем тата тепре хӑпартса лартасшӑн.

Ҫак эрнере Чӑваш Енӗн Строительство министерствине пухӑнсах канашланӑ. Унти тӳре-шара чиркӳ валли ҫӗр ӑҫта уйӑрасси пирки пуҫ ватнӑ. Кирек ӑҫта уйӑрсан та пӗрех мар-ҫке: чиркӗвне асӑннӑ районти Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхӗн территорийӗнче туса лартасшӑн. Вӑл Ҫветтуй Николай ячӗллӗ пулӗ. Унта чиркӳсӗр пуҫне тӗн енӗпе ҫутта кӑларакан центр хӑпартса лартасшӑн, канмалли тата спорт лапамӗ уйӑрасшӑн.

Вӑрман Ҫӗктер тӑрӑхӗнче, сӑмах май каласан, авалхи чиркӳсем те иккӗ пур: вӗсенчен пӗри Ҫӳлтикассинче вырнаҫнӑ, тепри — Хыркассинче.

Шупашкар районӗнчи Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнче пурӑнакан нумай ачаллӑ хӗрарӑм ачине тухтӑр патне илсе каяймасӑр эрех ӗҫнӗ. Иккӗмӗш кун урӑлмасӑр ӗҫнине пулах вӑл планпа пӑхнӑ кун педиатр патне те ҫитеймен. Пӑтӑрмах пирки шурӑ халатли ҫул ҫитменнисен ӗҫӗпе тата вӗсен правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен комиссине пӗлтернӗ. Усал хыпара илтнӗ комисси пайташӗсем: Т.А. Михайлова, И.А. Золова, Е.В. Петрова участокри педиатрпа тата фельдшерпа ҫемьене тухса кайнӑ. Вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ О.А. Ерманов та районтисемпе пӗрле ҫемьене ҫитнӗ.

Комисси пырса кӗнӗ вӑхӑтра нумай ачаллӑ хӗрарӑм ӳсӗр пулнӑ. Кӑҫал ҫуратнӑ хӗрне хӗрарӑмӑн аслӑ хӗрӗсем пӑхнӑ. Тӗпренчӗк валли ятарлӑ хутӑш та пулман, эмелсене те амӑшӗ ӑна паман. Ачана вӑхӑтлӑха пульницӑна вырттарма йышӑннӑ. Малашне те эрех ӗҫсен хӗрарӑма амӑш прависӗр хӑвараси пирки асӑрхаттарнӑ.

Ҫӗр суя хут ҫырасси патне ҫитерет

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн Ҫӗнӗ Шупашкарти пайӗ Шупашкар районӗнчи тата тепӗр ял тӑрӑхӗн экс-пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хальхинче — Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхне чылай ҫул ертсе пынӑ ҫын тӗлӗшпе. Ӑна ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Тӗпчевҫӗсен шучӗпе экс-пуҫлӑх 2010 ҫулта ҫӗр лаптӑкӗпе ҫыхӑннӑ суя хут хатӗрленӗ. Унпа килӗшӳллӗн вӑл Вӑрманкассинчи 0,15 гектара хӑйӗн ял ҫыннине уйрӑм хушма хуҫалӑх тытма уйӑрса панӑ. Лешӗ кайран лаптӑка сутса янӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫин аслӑ пулӑшуҫи Олег Дмитриев пӗлтернӗ тӑрӑх, 2015–2016 ҫулсенче асӑннӑ районта ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем пулнӑ тата пӗр ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑ темиҫе ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ. Ку шутра Лапсар, Сарапакасси, Кӑшавӑш, Атайкасси ял тӑрӑхӗсене асӑннӑ.

Уяв ирттермелли вырӑнсенчен пӗри

Шупашкар районӗнче Акатуй ӑҫта ирттермелли пирки пуҫ ватаҫҫӗ. Ара, ҫулла ҫуна, хӗлле урапа хатӗрлеме хушаҫҫӗ-ҫке ваттисем. Шупашкар районӗнче те ҫавӑн пекрех шухӑшлаҫҫӗ, ака-суха уявне ҫитес ҫул ӑҫта ирттермеллине ҫӗнӗ ҫулчченех палӑртасшӑн.

Аса илтеретпӗр, халӗ ӑна район центрӗнче малтанхилле йӗркелеме пӑрахрӗҫ. Кашни ҫул пӗр-пӗр ял тӑрӑхне ҫитеҫҫӗ. Анчах кирек хӑшне те мар, ҫулталӑк хушшинче епле ӗҫленине кура. Кӑҫал Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхӗ лайӑхрах ӗҫлесе ҫак чыса тивӗҫнине палӑртнӑ.

Халӗ вырӑнтисем Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнче хӑш тӗлтерех уявласси пирки пуҫ ватаҫҫӗ иккен. Яваплисем виҫӗ вариантран пӗрне суйлӗҫ: е Хыркассине, е Кӗҫӗн Сӗнтӗре, е Атӑл ҫыранӗ ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ «Виҫӗ юман» пахчаҫӑсен юлташлӑхӗ патӗнчи лапама.

Нумаях пулмасть Шупашкар районӗнчи Вӑрман Ҫӗктер ял тӑрӑхне кӗрекен Кайри Ункӑпуҫ ялӗнче пурӑнакан Ирина Фадеевна Фадеева 100 ҫул тултарчӗ. Юбилей ячӗпе саламлама районти халӑха социаллӑ хӳтлӗх паракан пай пуҫлӑхӗ Анатолий Константинов ертсе пыракан сумлӑ делегаци пычӗ. Вӗсем юбиляра «Аслӑ ҫӗнтерӳ — 65 ҫул» медаль, хаклӑ парнесем, чечек парса саламларӗҫ. Районти ЗАГС сотрудникӗ Светлана Николаева Ирина Фадеевнӑна районӑн Ҫемье хисепӗн кӗнеки ҫине алӑ пустарчӗҫ. «Ку кӗнекене 2000-мӗш ҫултанпа йӗркеленӗ, — терӗ Светлана Валерьевна, — Унта ҫемье ыйтӑвӗпе пулакан чи сумлӑ ӗҫсене ҫырса пыратпӑр. 100 ҫула ҫитнӗ иккӗмӗш хӗрарӑм ку кӗнеке ҫине алӑ пусрӗ, район историне кӗрсе юлчӗ».

Вӑрман-Ҫӗктер ял администраци представителӗсем те И.Фадеевӑна чысларӗҫ, парнесем парса саламларӗҫ.